Powstanie styczniowe w malarstwie polskim
Wszystkie ważne wydarzenia z historii Polski miały swoje odzwierciedlenie w sztuce, w tym w twórczości malarskiej. Powstanie Styczniowe, którego 160. rocznicę obchodzimy w tym roku, to jedno z najbardziej dramatycznych i ważnych wydarzeń w naszej historii nowożytnej. Podjęto tę walkę w skrajnie trudnych warunkach i była ona świadectwem wielkiej narodowej determinacji w dążeniu do odbudowania własnego, suwerennego państwa polskiego. I choć powstanie zakończyło się porażką, to płynące z niego doświadczenia Polacy wykorzystali w dalszych działaniach na rzecz niepodległości, uwieńczonych sukcesem w listopadzie 1918 roku „Dla nas, żołnierzy wolnej Polski – stwierdził w rozkazie z 21 stycznia 1919 roku Józef Piłsudski – powstańcy 1863 roku są i pozostaną ostatnimi żołnierzami Polski, walczącej o swą swobodę, pozostaną wzorem wielu cnót żołnierskich, które naśladować będziemy.”
Prezentacja przedstawia dwadzieścia obrazów polskich malarzy nawiązujących do powstania styczniowego. Prezentację poszczególnych obrazów poprzedzają krótkie notatki biograficzne ich autorów. Niektóre dzieła zostały też opatrzone komentarzami. Obrazy zostały podzielone na trzy działy:
- Przed wybuchem – opisującym w pewien sposób manifestacje patriotyczne przed wybuchem powstania.
- Powstanie – wizje twórców dotyczące samego powstania.
- Po klęsce – los zesłańca – przedstawiające jeden z aspektów represji popowstaniowych.